Schuld & Schaamte

Er zijn drie grote mythen over schuld en schaamte die ons vaak ernstig belemmeren in ons leven. Die ons een akelig gevoel geven.

De eerste en grootste leugen

is dat het gevoel van schuld ons BESCHERMT zodat we geen straf zullen krijgen. In feite is schuld een onbewuste  “I owe you” voor straf. Als we ons schuldig voelen trekken we straf aan en creëren we straf voor onszelf. Hier is de grap : Als we een fout maken of iets verkeerd doen, maakt het niet uit hoe schuldig we ons gaan voelen want we zullen ervaren dat we NOOIT GENOEG gestraft worden.

Hoe ziet dat ‘jezelf straffen’ er dan uit?

Eerst doen we iets of denken we er over om iets te doen wat we niet zouden moeten doen, we denken dat het fout, verkeerd is om te doen.

Grappig genoeg voelen we ons meteen al schuldig zelfs al hebben we helemaal onze fantasie niet tot uitvoering gebracht. Of de buitenwereld ons ermee weg laat komen doet er al niet eens meer toe……onze gedachten laten ons er niet mee wegkomen !

Omdat we ervan overtuigd zijn dat we onze straf niet kunnen ontlopen straffen we onszelf flink en hebben we onbewust een overtuiging dat we daarmee alle verdere straffen zullen ontlopen!

Pauzeer even.

Komt er iets naar boven waar jij je schuldig over voelt? Kijk of dat schuldgevoel jou ook daadwerkelijk beschermd heeft en heeft gemaakt dat je niet werd gestraft……
Zoals onze meeste gevoelens niet echt de waarheid vertellen zul je ook hier zien dat jouw schuldgevoel waarschijnlijk het tegenovergestelde effect heeft gehad.
Het enige resultaat was dat jij jezelf hebt gestraft!
Als schuldgevoel een preventie zou zijn voor straf dan zouden onze gevangenissen een stuk leger zijn.

Hier is de 2e leugen.

We denken dat schuldgevoel ons WEERHOUDT om onze ‘foute’ actie te HERHALEN.

Hahahah, heb jij (of iemand die je kent) niet vaker dan 1 keer iets gezegd, gedaan of gedacht waar je je schuldig over voelde? Tuurlijk, dat hebben we allemaal. Een schuldgevoel triggert ons regelmatig om exact dezelfde fouten te maken , wederom als een soort van straf voor jezelf.

Een schuldgevoel is een van de voornaamste reden dat we dingen doen waar we later (nog meer) spijt van hebben.
Een voorbeeldje ter illustratie (en voor velen herkenbaar):

Je probeert af te vallen. Er komt een moment dat je toch een koekje of een ijsje neemt en je voelt je schuldig. Wat doe je dan? Juist, je straft jezelf door nog een koekje te nemen of een ijsje. Nu voel je je nog schuldiger. En voor je het weet eet je nu maar de hele zak koekjes leeg. Herkenbaar? Naar alle waarschijnlijkheid heb je ook niet echt genoten van de koekjes………..

De wereld zit vol met mensen die  (onbewust) van plan zijn om hun zogenaamde ‘zonden’ te blijven plegen.

Nu gaan we hier niet suggereren dat iedereen maar moet doen en laten waar die zin in heeft.

Maar toch, nu we eenmaal weten dat onze schuldgevoelens ons dus niet WEERHOUDEN om de dingen te doen waar we later spijt van krijgen kunnen we ons maar beter van dat schuldgevoel ontdoen!

Als we vrijwillig schuld en schaamte loslaten zullen we daar heel veel beter van worden!

We hoeven niet de hele tijd maar bezig te zijn om onszelf  te straffen. Als we eenmaal geen schuldgevoel meer hebben kunnen we heel wat betere en gezondere beslissingen nemen over ons leven.

Ok, mythe nummer 3.

De derde mythe is dat WAAR je je schuldig over voelt, dat dat ook werkelijk JOUW schuld is.

Dat JIJ verantwoordelijk bent.

Schuld speelt een belangrijke rol als wij als kinderen zijn misbruikt. Als onze ouders, ooms, leraren en priesters ons mishandelen of misbruiken als we nog heel klein zijn is het moeilijk voor ons om te accepteren dat niet WIJ maar dat deze mensen fout waren! Tenslotte zijn dit onze verzorgers, onze leraren op school en we zijn afhankelijk van hen en zij zijn degenen die ons horen te beschermen voor de buitenwereld.

En omdat we nog niet voor onszelf kunnen zorgen is de conclusie dat ZIJ degenen zijn die fout waren voor ons een regelrechte bedreiging. Dat voelt te onveilig. Liever geven we onszelf de schuld (uit zelfbescherming)

In de Loslaat cursussen en tijdens de coaching kom ik vaak mensen tegen die als kind zijn misbruikt. Omdat deze overlevers zichzelf kwalijk nemen wat er is gebeurd hebben ze zichzelf vaak al een heel leven lang gekweld en gestraft voor andermans fouten. Vaak helemaal niet bewust natuurlijk!

Wanneer de schuldgevoelens dan eindelijk worden losgelaten, wanneer het niet meer nodig wordt om boos te zijn op jezelf zie je dat deze mensen bevrijd worden van emotionele, mentale en fysieke traumatische patronen waarin zij hun hele leven opgesloten zaten.

Wat kan JIJ nu ZELF doen om deze gevoelens op te lossen?

Een heel krachtige manier om schuld en schaamte los te laten is om te besluiten dat je voldoende gestraft bent.
Dan kan je de behoefte loslaten om jezelf te kwellen.
Stel jezelf de volgende vragen:

Kan ik mezelf toestaan om te besluiten dat ik genoeg ben gestraft?

Kan ik de behoefte loslaten om mezelf te straffen?

Kan ik stoppen met mezelf voor te bereiden om mezelf te blijven straffen in de toekomst?

Probeer zo goed als je kan om ja te antwoorden op deze vragen. Je kunt dat nu beslissen. Alleen al dat ene besluit kan een enorme verandering teweeg brengen.

Als je een beetje vast zit in dit proces, geef jezelf dan wat goedkeuring. Zomaar.
Wanneer schuld en straf zo belangrijk zijn geweest in ons leven hebben we liefde en goedkeuring bij onszelf weggehouden. Als je er een gewoonte van gaat maken om jezelf liefde en goedkeuring te geven “for no reason at all”, dan helpt dat om dat verstikkende en verslavende schuldgevoel los te laten.

Met dank aan Hale Dwoskin